Rezerwy akturialne na odprawy emerytalne i rentowe a Pracownicze Programy Emerytalne

Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe są jednymi z najczęściej tworzonych przez firmy rezerw aktuarialnych. Minimalne wysokości odpraw emerytalnych i rentowych określone są w zapisach Kodeksu Pracy. Część z firm posiada jednak dodatkowe, wewnętrzne uregulowania, w których zamieszcza odrębne zapisy dotyczące wysokości odpraw, nie mniejsze jednak niż te, które gwarantuje Kodeks Pracy. Pracodawca zobowiązany jest do wypłaty odprawy, kiedy pracownik osiąga określony przepisami wiek emerytalny lub gdy przechodzi na rentę.

Wypłata odpraw emerytalnych i rentowych stanowi system zdefiniowanego świadczenia. Oznacza on, że w określonym czasie zdefiniowana jest wysokość świadczenia emerytalnego czy rentowego, które w przyszłości wypłacone będzie pracownikowi. Stanowią o tym poniższe akty prawne:
1. Krajowy Standard Akturialny nr 1 (KSA 1)
2. Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 (KSR 6)
3. Międzynarodowy Standard Rachunkowści nr 19 (MSR 19)

Zgodnie z nimi, pracodawca zobowiązany jest do utworzenia rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe przynajmniej raz w roku na określoną datę bilansową. Rekomendowanym do przeprowadzenia takiej wyceny jest natomiast licencjonowany aktuariusz. Wycena aktuarialna powinna zostać dokonana tzw. metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, która zwana jest również metodą świadczeń narosłych w stosunku do stażu pracy. Jej wynik powinien być natomiast wypadkową wielu założeń demograficznych i makroekonomicznych, m.in. stopy dyskontowej czy rotacji pracowników w przedsiębiorstwie.

Odmiennie sytuacja przedstawia się w przypadku Pracowniczych Programów Emerytalnych, które są częście trzeciego filaru systemu emerytalnego. O wielkości kowty odłożonej przez pracownika na przyszłą emeryturę decyduje przede wszystkim pracodawca, który decyduje o utworzeniu programu w firmie oraz w większości ponosi ciężar jego funkcjonowania. PPE tworzyć mogą zarówno duże korporacje, jak też małe i średnie przedsiębiorstwa z różnych branż. Będąc programem grupowym, mają przewagę nad programami indywidualnymi, m.in. dzięki zwolnieniu z opłat administracyjnych i manipulacyjnych.

Pomimo długiego okresu funkcjowania Pracowniczych Programów Emerytalnych w Polsce (reguluje je ustawa z 20 kwietnia 2004 roku o pracowniczych programach emerytalnych) wiele przedsiębiorstw wciąż zadaje sobie pytanie o konieczność tworzenia rezerw pracowniczych na PPE. Odpowiedź na to pytanie jest prosta – nie ma potrzeby tworzenia rezerw na Pracownicze Programy Emerytalne. Należą one bowiem do tzw. systemu zdefiniowanej składki, co oznacza, że określona jest jedynie wysokość składki, jaką pracodawca przelewa na konto PPE, a nie kwota świadczenia końcowego. Wspomniane powyżej akty prawne stanowią, że nie ma konieczności tworzenia na PPE rezerwy emerytalnej ani innej rezerwy akturialnej. W związku z tym, nie ma też potrzeby zatrudniania w tym celu biura akturialnego czy aktuariusza.

Zobacz również:

Rezerwy pracownicze (rezerwy na odprawy emerytalne) a PPK
Plany reformy Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE)
Rezerwy na niewykorzystany urlop wypoczynkowy – zasady wyznaczania rezerw
Rezerwy pracownicze: 5 najważniejszych pytań o wycenę rezerw na świadczenia pracownicze
Rezerwy na świadczenia pracownicze: 5 powodów, dla których wyceny powinien dokonać aktuariusz