PPK – porównanie programów emerytalnych w Polsce i Wielkiej Brytanii

Ogłoszony przez Premiera Morawieckiego Program Budowy Kapitału i plan wprowadzenia Pracowniczych Programów Kapitałowych wywołał dyskusję na temat zmian, jakie będą dotyczyć pracodawców i pracowników w 2019 roku.

Środki w ramach Pracowniczych Planów Emerytalnych (PPE) oszczędza obecnie niemal 400 tys. pracowników, co stanowi mniej niż 3% zatrudnionych. Polacy gromadzą w nich 11,5 mld zł, a PPE proponuje obecnie ok. 1000 firm. Zdaniem ekspertów Pracownicze Plany Kapitałowe mogą zmienić polski system emerytalny, gromadząc docelowo 11 mln pracujących.

PPK mają umożliwić gromadzenie dodatkowych oszczędności. Oprócz składki pracodawcy, w comiesięczną składkę na przyszłe świadczenia emerytalne w wysokości 2% wynagrodzenia będzie musiał zainwestować również pracownik. Po stronie pracodawcy będzie natomiast składka w wysokości 1,5% wartości wynagrodzenia. Pojawia się zatem pytanie, czy pracownicy będą chcieli oszczędzać w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych, inwestując w nie swoje wynagrodzenia. Współuczestniczenie w programie będzie wymagało przede wszystkim zaangażowania pracodawców, zaufania ze strony pracowników oraz chęci do inwestowania pieniędzy w program kontrolowany przez państwo.

Wzorcem dla polskich Pracowniczych Planów Kapitałowych stały się brytyjskie Auto Enrollment. Rewolucja w brytyjskich emeryturach trwała 10 lat. AE był efektem prac Komisji Turnera odpowiedzialnego za zmianę systemu emerytalnego w Wielkiej Brytanii. Komisja składająca się z naukowców, przedstawicieli związków oraz pracodawców, kilkukrotnie modyfikowała i przedstawiała wyniki swoich prac. Ostateczny raport został opublikowany w 2006 roku, a ustawa o AE weszła w życie dopiero w 2012 roku. W porównaniu do polskich PPK mających na celu zgromadzenie środków na przyszłe świadczenia emerytalne, proces wprowadzania obowiązku zaoferowania AE był dłuższy. W październiku 2012 r. objął firmy zatrudniające ponad 250 pracowników, w 2016 r. zaczął obowiązywać w firmach najmniejszych, zatrudniających poniżej 30 osób. Podobnie zróżnicowane są wysokości comiesięcznych składek. W latach 2012-2017 firmy i pracownicy płacą po 1% składki, od 2018 roku natomiast składki wzrośnie do 3% dla pracodawców i 5% dla pracowników.