Pracownicze Programy Emerytalne – podstawy funkcjonowania

Pracownicze Programy Emerytalne wprowadzono w Polsce prawie 20 lat temu. Mimo to dodatkowa forma oszczędzania jest wciąż stosunkowo mało popularna. PPE są korzystnym rozwiązaniem dla pracowników, a dla pracodawców stanowią dodatkowy czynnik zachęcający do podjęcia współpracy z firmą. Do tej pory nie udało się wypracować rozwiązania, które pozwoliłoby upowszechnić pracownicze programy. Mogą to jednak zmienić zaplanowane na najbliższe miesiące zmiany w systemie emerytalnym.

Pracownicze Programy Emerytalne są częścią trzeciego filaru systemu emerytalnego. Obok ustawowych dodatkowych form oszczędzania poprzez IKE i IKZE, dają możliwość odłożenia większych w skali roku kwot. Kwota, którą pracownik może odłożyć zależy przede wszystkim od pracodawcy, który decyduje o utworzeniu PPE w jednostce oraz w większości ponosi ciężar finansowania programu. Pracodawca – niezależnie od składek odprowadzanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz OFE – wpłaca środki na przyszłą emeryturę dla pracowników.

Do zalet Pracowniczych Programów Emerytalnych zaliczyć należy zwolnienie składek wypłacanych przez pracodawcę ze składki ZUS, a także zwolnienie środków z 19 proc. podatku od zysków kapitałowych. Pracodawca może wydatki związane z prowadzeniem programu zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Składki w ramach PPE nie są obciążane składkami na ubezpieczenia społeczne, dlatego stanowią mniej kosztowną formę wynagradzania pracownika niż podwyżka pensji.

Pracownicze Programy Emerytalne mogą tworzyć korporacje oraz małe i średnie przedsiębiorstwa z różnych branż. Obecnie PPE istnieją m.in. w firmach z branż motoryzacyjnej, energetycznej, hutniczej, górniczej oraz w małych firmach rodzinnych, a także na uczelniach wyższych. Pracodawca może zaproponować przystąpienie do PPE pracownikom do 70. roku życia, którzy zatrudnieni są na podstawie umowy o pracę zawartej na m.in. 3 miesiące. Składki – wypłacane przez pracodawcę w wysokości do 7 proc. wynagrodzenia pracownika – mogą być zarządzane m.in. przez pracowniczy fundusz emerytalny, TFI lub towarzystwo ubezpieczeniowe. Pracownicy mogą płacić dodatkową składkę do podanego limitu, a zgromadzone środki mogą podjąć po ukończeniu 60 lat (lub 55 lat w przypadku prawa do uzyskania wcześniejszej emerytury).

Pracownicze Programy Emerytalne – jako programy grupowe – mają przewagę nad programami indywidualnymi. Zwolnione są z opłat manipulacyjnych i administracyjnych. Pracodawcy, którzy decydują się na wprowadzenie PPE, są wspierani przez instytucje finansowe zarządzające PPE, m.in. poprzez przygotowanie potrzebnej dokumentacji.

System emerytalny w Polsce od 2019 roku ma zostać uzupełniony o Pracownicze Programy Kapitałowe, którym pracownicy w wieku 19-55 lat będą objęci automatycznie.