Jakie elementy powinien zawierać raport aktuarialny

Uchwała o wprowadzeniu Krajowego Standardu Aktuarialnego nr 1/2015 „Wycena zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych” została podjęta 25 marca 2015 roku przez Walne Zebranie Polskiego Stowarzyszenia Aktuariuszy.
Celem KSA jest m.in. ujednolicenie raportów aktuarialnych oraz zwiększenie ich czytelności zarówno dla klienta, biegłego rewidenta, jak i przyszłego aktuariusza oraz ułatwienie korzystania z nich dla spółek i audytorów. Krajowy Standard Aktuarialny – zbierając w jednym dokumencie przepisy z kilku aktów prawnych oraz ogólne zalecenia z zakresu nauk aktuarialnych – ma również za zadanie pomóc przyszłym aktuariuszom w przygotowaniu raportu zgodnego z oczekiwaniami klienta.

Krajowy Standard Aktuarialny zawiera zatem minimalne wymagania odnośnie raportu z wyceny aktuarialnej zobowiązań na nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne, rentowe oraz pośmiertne. Zgodnie z nim raport aktuarialny powinien zawierać następujące elementy:

• stwierdzenie, z jakim standardem rachunkowości (KSR 6 lub MSR 19) jest zgodna prezentacja wyników,
• wyraźne stwierdzenie, czy raport jest zgodny z Krajowym Standardem Aktuarialnym nr 1 (KSA 1),
• opis świadczeń pracowniczych, dla których wyliczana jest rezerwa aktuarialna na przyszłe zobowiązania,
• opis danych o zatrudnionych pracownikach używanych do obliczeń,
• założenia użyte do wyliczeń rezerw pracowniczych wraz z uzasadnieniami,
• datę sporządzenia wyceny,
• imię, nazwisko, dane kontaktowe i podpis osoby dokonującej wyceny, a w przypadku
osoby będącej aktuariuszem także numer wpisu do rejestru aktuariuszy,
• stwierdzenie, że wyliczenie wartości zobowiązań zostało przeprowadzone metodą Prognozowanych Uprawnień Jednostkowych (ang. Projected Unit Credit),
• określenie zasad korzystania z niego oraz prawa do udostępniania go osobom trzecim,
• informację o tym, kiedy powinna być wykonana kolejna wycena aktuarialna rezerw zgodnie z danym standardem rachunkowości.

Celem omawianego Standardu jest również zapewnienie odpowiedniej jakości usług aktuarialnych w obszarze wyceny aktuarialnej rezerw z tytułu świadczeń pracowniczych dla celów sprawozdawczości finansowej na potrzeby Ustawy o rachunkowości i Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz lepsze zrozumienie zmian rezerw na świadczenia pracownicze wynikających ze zmiany założeń, demografii itp.

Krajowy Standard Aktuarialny nr 1/2015 obejmuje zobowiązania z tytułu świadczeń zaklasyfikowanych przez Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19 „Świadczenia pracownicze” jako świadczenia po okresie zatrudnienia i inne długoterminowe świadczenia pracownicze.

Do świadczeń po okresie zatrudnienia zalicza się:

• odprawy emerytalne, rentowe, pośmiertne,
• odpisy na ZFŚS oraz inne tego typu (np. ulgi transportowe, energetyczne, deputaty węglowe) w części przeznaczonej dla obecnych i przyszłych emerytów,
• ekwiwalenty barbórkowe, energetyczne itp. dla byłych pracowników,
• opiekę medyczną po okresie zatrudnienia,
• ubezpieczenie na życie po okresie zatrudnienia,
• inne świadczenia płatne po okresie zatrudnienia.

Do innych długoterminowych świadczeń pracowniczych zalicza się:

• nagrody jubileuszowe,
• inne świadczenia z tytułu długiego stażu pracy zapadalne w okresie zatrudnienia, jeśli zobowiązanie z ich tytułu powstaje co najmniej po 12-tu miesiącach od daty rozpoczęcia wypracowywania świadczenia.
Krajowy Standard Aktuarialny swoim zakresem nie obejmuje natomiast:
• kapitałowych świadczeń pracowniczych (płatności w formie akcji i instrumentów pochodnych),
•krótkoterminowych świadczeń pracowniczych (np. niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych),
• świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy.