Wycena rezerw na świadczenia pracownicze – nagrody jubileuszowe

Aktuarialne rezerwy na nagrody jubileuszowe należą do rezerw pracowniczych, które obok rezerw na odprawy emerytalne i rentowe, tworzone są najczęściej. Wypłata nagród jubileuszowych nie jest unormowana zapisami Kodeksu Pracy. Zapisy dotyczące przyznawania nagród jubileuszowych znajdują się najczęściej w wewnętrznych regulaminach wynagradzania lub układach zbiorowych pracy. Nagroda jubileuszowa przysługuje również określonym grupom zawodowym. Zapisy na jej temat można znaleźć m.in. w ustawie o służbie cywilnej oraz o zakładach opieki zdrowotnej. Przyznawanie nagrody jubileuszowej regulują także rozporządzenia – dotyczy to m.in. osób zatrudnionych w instytucjach kultury oraz górników.

Komu przysługuje nagroda jubileuszowa i jaka jest jej wysokość?

Nagroda jubileuszowa przysługuje tym pracownikom, którzy osiągną wymagany wewnętrznymi uregulowaniami staż pracy. Wypłacana jest w dniu, w którym pracownik nabył prawo do nagrody. Pracodawca, w praktyce, powinien zatem wypłacić pracownikowi nagrodę jubileuszową bezzwłocznie po nabyciu do niej prawa, najpóźniej w dniu najbliższej wypłaty.

W większości przypadków wysokość nagrody jubileuszowej określana jest na podstawie przysługującego pracownikowi wynagrodzenia. Jeśli w dniu wypłaty nagrody jubileuszowej pensja pracownika jest wyższa niż w dniu nabycia prawa do nagrody, jej wysokość najczęściej oblicza się od wyższej kwoty. Nagrody jubileuszowe nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jeżeli są wypłacane nie częściej niż raz na 5 lat. Ustala to Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiary składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

W jaki sposób i kto wyznacza rezerwy na nagrody jubileuszowe?

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19, Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 oraz Krajowy Standard Aktuarialny nr 1/2015 „Wycena zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych” zalecają, aby podczas szacowania rezerwy na nagrody jubileuszowe korzystać z wyceny aktuarialnej. Metoda ta nazywana jest metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych lub metodą świadczeń narosłych w stosunku do stażu pracy.
Powyższe Standardy zalecają także, aby wyceny rezerw na nagrody jubileuszowe dokonywał licencjonowany aktuariusz. Ustalenie wysokości rezerw aktuarialnych oparte jest bowiem o wiele założeń indywidualnych i makroekonomicznych. Ich określenie ma decydujący wpływ na wysokość wyznaczanych rezerw aktuarialnych, a błędne założenia mogą doprowadzić do przeszacowania lub niedoszacowania kwoty rezerw pracowniczych.

Podczas wyceny rezerwy na nagrody jubileuszowe uwzględniane są m.in.:
- staż pracy poszczególnych pracowników,
- wysokość nagród jubileuszowych w podziale na pracowników,
- ogólna prognozowana liczba nagród do przyznania,
- prawdopodobieństwo wypłaty nagrody jubileuszowej,
- prawdopodobieństwo zgonu,
- prawdopodobieństwo przejścia na rentę,
- czynnik dyskontujący itp.

Rezerwy na nagrody jubileuszowe są ustalane na dzień bilansowy dla każdego pracownika, który jest objęty systemem nagród jubileuszowych.

Wypłata nagród jubileuszowych, w odróżnieniu od odpraw emerytalnych, odpraw rentowych czy pośmiertnych określonych w Kodeksie Pracy, nie jest obowiązkowa. Nagrody są zatem mniej powszechnym składnikiem systemu świadczeń pracowniczych. Jeśli jednak jednostka przewiduje ich wypłatę, rezerwy na nagrody jubileuszowe stanowią najczęściej główną część ogólnego poziomu świadczeń pracowniczych, wyższą na ogół niż rezerwy na odprawy emerytalne, odprawy rentowe czy pośmiertne. Dzieje się tak ze względu na wypłatę nagrody jubileuszowej kilkukrotnie w ciągu okresu zatrudnienia jednego pracownika. Wypłata odprawy emerytalnej, rentowej i pośmiertnej może natomiast wystąpić tylko raz.

Zobacz również:

Wycena aktuarialna rezerw na odprawy emerytalne
Wycena aktuarialna rezerw na odprawy rentowe
Wycena rezerw na świadczenia pracownicze – rezerwy na odprawy pośmiertne