Plany reformy Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE)

Obecnie trwają prace związane z przygotowaniem aktów wykonawczych do Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) oraz wdrożeniem nowego systemu emerytalnego. Ministerstwo Finansów informuje, że po ich zakończeniu podjęte zostaną decyzje dotyczące zmian w zakresie funkcjonowania Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE). Zaznacza natomiast, że zmiany planowane w zakresie OFE pokrywają się z propozycjami zawartymi w Programie Budowy Kapitału, który stanowi jeden z fundamentów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR).

Ministerstwo Finansów zaznacza także, że planowane zmiany dotyczące OFE nie mają jeszcze określonego kształtu i formy legislacyjnej. Mają one jednak być sposobem realizacji zaleceń zawartych w Przeglądzie funkcjonowania systemu emerytalnego z 2016 roku. Zgodnie z ogólnymi założeniami dotyczącymi zmian w OFE, które zawarte są w SOR, do Funduszu Rezerwy Demograficznej ma zostać przekazane 25% wartości aktywów OFE. Równocześnie nastąpić ma zewidencjonowanie ich wartości na indywidualnych subkontach poszczególnych osób, które ubezpieczone są w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Pozostałe 75% aktywów netto OFE, które stanowią przede wszystkim akcje spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych, ma zostać przekazane na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), które prowadzone są w formie specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych. Ponieważ prace nad wprowadzeniem zmian w OFE jeszcze trwają, wszystkie środki, które zostały zgromadzone w ramach OFE, pozostaną w nich, z uwzględnieniem tzw. mechanizmu suwaka bezpieczeństwa. Zgodnie z nim, środki zgromadzone w OFE, przesyłane są do ZUS stopniowo.

Zmiany w Otwartych Funduszach Emerytalnych, których wprowadzenie jest planowane, wiążą się z uchwaleniem ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK). Mają one na celu stworzenie jednolitego, dobrowolnego systemu oszczędzania na przyszłą emeryturę. Prace nad tymi programami zostały jednak rozdzielone ze względu na to, jak intensywne były prace w zakresie utworzenia i wprowadzenia PPK. Pracownicze Plany Kapitałowe są bowiem pierwszym tak rozbudowanym i masowym programem długoterminowego oszczędzania na przyszłe świadczenie emerytalne. Konieczne więc było wypracowanie jak najlepszych i najbardziej efektywnych rozwiązań legislacyjnych – zarówno pod kątem przepisów ustawy, jak też opracowania odpowiednich przepisów wykonawczych, które pozwolą na sprawne i szybkie wdrożenie oraz funkcjonowanie PPK.

Krytyczne oceny Pracowniczych Planów Kapitałowych wiążą się m.in. z porównaniem nowego programu emerytalnego do OFE. Jednak zgodnie z zapisami ustawy o PPK, zgromadzone środki mają charakter prywatny, ponadto są dziedziczone. Zapis taki wprowadzono, aby zapobiec sytuacji, jaka spotkała środki zgromadzone w OFE. Tylko składka powitalna oraz składka roczna, które finansuje państwo, stają się własnością prywatną dopiero po osiągnięciu przez osobę oszczędzającą 60 lat. Ustawa o PPK stanowi także, że jedynie posiadacze rachunków PPK i firmy zarządzające programem mogą podjąć decyzję dotyczącą inwestowania środków zaoszczędzonych przez uczestników PPK. Zawarte w ustawie o PPK rozwiązania mają na celu zwiększenie zaufania Polaków do systemu finansowego i zachęcenie ich do korzystania z dodatkowych form oszczędzania na przyszłe świadczenie emerytalne.