Testy na utratę wartości firmy

Zgodnie z KSR 4 „Utrata wartości aktywów” jednostka nie rzadziej niż na każdy dzień bilansowy ustala, czy zachodzi potrzeba przeprowadzenia procedury ustalania odpisu aktualizującego wycenę aktywów spowodowanego utratą przez nie wartości – zarówno w odniesieniu do aktywów wykorzystywanych do działalności operacyjnej, jak i inwestycji, bez względu na to, czy są one dostępne do użytkowania (tzn. gotowe, przystosowane już do użytkowania), czy jeszcze nie. Pomocne w tym sprawdzeniu jest badanie okoliczności ustalanych na podstawie zewnętrznych i wewnętrznych źródeł informacji. W razie stwierdzenia zaistnienia przesłanek, które mogły spowodować utratę wartości aktywów, konieczne jest przeprowadzenie testu na utratę wartości w celu oszacowania ich wartości odzyskiwalnej.

Sprawdzenia wymaga, czy wartość przyszłych korzyści ekonomicznych netto z danego obiektu oceny utraty wartości, którą określa wartość odzyskiwalna, nie jest niższa od wartości księgowej tego obiektu na dzień bilansowy, co uzasadnia dokonanie odpisu aktualizującego.
 

Jeżeli w wyniku testu na utratę wartości okaże się, że wartość przyszłych korzyści ekonomicznych jest niższa niż wartość wynikająca z ksiąg rachunkowych, zasadne jest dokonanie odpisu aktualizującego wycenę aktywów spowodowanego utratą wartości.

Potrzeba aktualizacji nie zachodzi, jeżeli wartość księgowa jest niższa od wartości przyszłych korzyści ekonomicznych.

Wartość odpisu aktualizującego to różnica pomiędzy wartością księgową netto a wartością przyszłych korzyści ekonomicznych.
Odpis aktualizujący dokonany jest w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych jednostki.

Ostatnim krokiem procedury jest wyznaczenie wartości handlowej dla pojedynczego składnika aktywów objętych grupowym odpisem z tytułu trwałej utraty wartości oraz sprawdzenie, czy nie jest ona wyższa niż skorygowana wartość wynikająca z odpisu.

Wartości niematerialne i prawne jednostka wykazuje w bilansie wg wartości początkowej, która pomniejszona jest o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne i aktualizujące. Przesłanki do tworzenia odpisów aktualizacyjnych są jednak bardzo zróżnicowane.

Początkową wartość wartości niematerialnych i prawnych ustala się wg ceny nabycia. Wyjątek stanowią koszty zakończonych prac rozwojowych, które wyceniane są po koszcie wytworzenia. Wartości niematerialne i prawne wykazuje się w bilansie wg wartości początkowej ujętej przez jednostkę w księgach, którą pomniejszyć należy o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne i odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości.

Ustawa o rachunkowości stanowi, że aktywa, do których należą m.in. wartości niematerialne i prawne są zasobami majątkowymi powodującymi w przyszłości wpływ korzyści ekonomicznych do jednostki. Jednostka zobowiązana jest do ustalenia co najmniej na każdy dzień bilansowy, czy wartość aktywów zapisana w księgach odzwierciedla ich faktyczną wartość.

Bilansowa wartość składnika aktywów nie powinna być wyższa niż korzyści ekonomiczne, które są możliwe do uzyskania z jego posiadania. Wartość korzyści ekonomicznych danego składnika aktywów przewidywana przez jednostkę to jego potencjał do bezpośredniego lub pośredniego powodowania wpływów środków pieniężnych do jednostki. Korzyści ekonomiczne jednostka może otrzymywać w różnej formie.

Jeżeli wartość księgowa składnika aktywów na dzień bilansowy przewyższa płynące z niego korzyści ekonomiczne, oznacza to, iż utracił on zdolność przynoszenia jednostce korzyści ekonomicznych. W tej sytuacji dokonywany jest odpis aktualizujący z tytułu trwałej utraty wartości sprowadzając jego wartość bilansową do wartości realnej.

Utrata wartości aktywów – jest to stwierdzone w toku procedury aktualizacji wyceny duże prawdopodobieństwo, iż kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów w znaczącej części bądź w całości nie przyniesie przyszłych korzyści ekonomicznych netto, które odpowiadałyby przynajmniej jego wartości wynikającej z ksiąg rachunkowych na dzień wyceny bilansowej.
Przyszłe korzyści ekonomiczne – tkwiący w danym składniku aktywów lub grupie aktywów wymierny potencjał przyczyniania się w jednostce posiadającej ten składnik, indywidualnie lub wspólnie z innymi składnikami aktywów, do:
– ograniczania przyszłych operacyjnych wydatków pieniężnych, lub
– powstawania i zbywania produktów (wyrobów, usług) i towarów stanowiących przedmiot działalności operacyjnej jednostki oraz utrzymywania inwestycji, z których jednostka, na podstawie uzasadnionych przesłanek, może oczekiwać przyszłych wpływów środków pieniężnych, lub
– zmniejszania wydatków z tytułu przyszłej spłaty aktualnych lub przyszłych zobowiązań jednostki, lub
– zamiany aktualnej jego formy na przyszłe wpływy środków pieniężnych, także wtedy, gdy można przewidywać łańcuch kolejnych zamian jednej formy składnika aktywów na inne, jednak z perspektywą wpływu, w końcowym ogniwie, środków pieniężnych.
Przyszłe korzyści ekonomiczne netto (przepływy pieniężne netto) – są to prognozowane wpływy środków pieniężnych potencjalnie związane odpowiednio: z danym składnikiem aktywów, pomniejszone o prognozowane wydatki środków pieniężnych warunkujące wypracowywanie przez ten składnik lub przez grupę aktywów prognozowanych wpływów środków pieniężnych.
Aktywa wspólne – to inne niż wartość firmy składniki aktywów, które przyczyniają się do powstawania przyszłych korzyści ekonomicznych netto możliwych do osiągnięcia przez jednostkę dzięki ich wykorzystaniu w powiązaniu z funkcjami przynajmniej dwóch składników aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne pojedynczo lub ośrodków wypracowujących korzyści ekonomiczne.
Obiekt oceny utraty wartości – składnik aktywów wypracowujący korzyści ekonomiczne pojedynczo lub aktywa wypracowujące korzyści ekonomiczne grupowo łącznie z przyporządkowanymi do nich zgodnie z zasadami określonymi w niniejszych Standardzie zobowiązaniami, rezerwami i przychodami przyszłych okresów, co do którego istnieje duże prawdopodobieństwo, że utracił on całkowicie lub w części zdolność przynoszenia korzyści ekonomicznych.
Aktywny rynek – rynek na którym: dobra będące przedmiotem obrotu handlowego mają jednorodny charakter, praktycznie zawsze występują nabywcy i sprzedawcy zainteresowani danym dobrem, natomiast informacja o cenach tych dóbr jest powszechnie dostępna.